Unia Lubelska

Unia Lubelska to porozumienie pomiędzy Koroną Królestwa Polskiego i Wielkim Księstwem Litewskim. Powstała wtedy Rzeczpospolita Obojga Narodów – ze wspólnym monarchą, walutą, herbem, sejmem, polityką zagraniczną i obronną,ale zachowano odrębny skarb, urzędy, wojsko i sądownictwo.

Sejm w Lublinie

10 stycznia 1569 r. rozpoczęły się obrady sejmu koronnego i litewskiego w Lublinie. Podstawą negocjacji był projekt pewnego biskupa o wspólnej polityce obronnej. Jednak sejm litewski się nie zgodził, a nawet część posłów wyjechała 1 marca z Lublina.
W zamian sejm koronny przegłosował włączenie województwa podlaskiego (5 marca) do Korony Królestwa Polskiego, 26 maja wołyńskie, a województwa kijowskie i bracławskie 6 czerwca. Szlachcie ruskiej na tych terenach pozwolono utrzymać swoje poprzednie prawa, otrzymali identyczne przywileje co polska szlachta i mieli miejsca w polskim parlamencie.
Włączenie terenów ruskich do Polski spowodował powrót litewskiej szlachty do Lublina. 10 maja zwołano sejmiki zielmskie litewskie.
Rokowania wznowiono 8 czerwca, a 28 czerwca zawarto unię polsko-litewską. 1 lipca wymieniono dokumenty i podpisano akta. 4 lipca król Zygmunt II August wydał dyplon potwierdzający ten związek.

Postanowienia

• Korona Królestwa Polskiego i Wielkie Księstwo Litewskie miały wspólnego władcę.
• Powołano wspólny sejm walny w Warszawie (77 posłów koronnych i 50 litewskich).
• Oba członu musiały prowadzić taką samą politykę zewnętrzną i wewnętrzną.
• Zachowano odrębne tytuły, urzędy centralne, dostojeństwa, języki urzędowe i wojsko.
• Wprowadzono jednakową monetę.
• Zniesiono zakaz nabywania przez Polaków dóbr na Litwie.
• Zachowano dotychczasowe prawa, przywileje, sądownictwo i prawo sądowe.